Çipli Ehliyet

AYM, yeni kimlik kartının kaybolması halinde vatandaştan alınacak bedelin 30 lira olmamasını isteyen CHP'li vekillerin talebini reddetti.

Aralarında Levent Gök, Engin Altay ve Özgür Özel'in de bulunduğu 118 CHP'li milletvekili yeni kimlik kartlarının kaybedilmesini durumundan vatandaştan yeni kimlik kartı için alınacak 30 liranın iptalini istedi ve konuyu Anayasa Mahkemesi'ne taşıdı.

CHP'li vekiller, dava dilekçesinde iptal taleplerinin gerekçesi olarak şu ifadeleri kullandı;

"Kimlik kartının kaybında sahibinin kusurunun bulunmadığı hallerin olabileceği, bu nedenle kayıp halinde kimlik kartı talep eden kişiye kanuni bildirim süresi dışında doğumunun bildirilmesi ve değiştirme gibi kusurluluğun söz konusu olduğu diğer durumlara göre daha fazla ceza ödeme yükümlülüğünün yüklenmesinin kusurlu sorumluluk, ölçülülük ve hakkaniyet ilkeleriyle bağdaşmadığı, kimlik kartının kaybının hırsızlık veya yağma gibi bir suç nedeniyle gerçekleşmesi halinde suça konu eylemi gerçekleştiren fail kusurlu olduğu halde kimlik kartı elinden alınan kişinin daha fazla ceza ödemek suretiyle suç ve cezaların şahsiliği ilkesini ihlal ettiği belirtilerek Anayasa'nın 2. ve 38. maddelerine aykırı olduğu ileri sürüldü"

"BU BİR ÖNLEM BAKIMA MUHTAÇ VATANDAŞ MAĞDUR EDİLMEYECEK"

Anayasa Mahkemesi'nin vekillere yanıtı şu şekilde oldu:

“Tüm hukuki işlemlerde kullanılması mümkün olan kimlik kartının kaybı ile oluşabilecek kamu zararı, doğumun kanuni süre sonrasında bildirilmesi veya kimlik kartının değiştirilmesi nedeniyle ortaya çıkabilecek kamu zararına göre daha fazla olduğundan kayıp nedeniyle düzenlenecek kimlik kartı için diğer hallere göre daha fazla miktarda bedel alınması öngörülmüştür. Bu suretle kimlik kaybına engel olunması için gereken dikkat ve özenin gösterilmesinin sağlanması amaçlanmıştır.

Bu nedenle, kanun koyucunun kimlik kartının kaybının önüne geçmek amacıyla farklı önlemler ve bu bağlamda diğer hallere göre daha fazla bedel alınmasını öngörmesi haklı bir nedene dayanmakta ve bu kamu yararına hizmet etmektedir. Kuralda Anayasa'nın ölçülülük ilkesine aykırı bir yön bulunmamaktadır.

Korunmaya, bakıma, yardıma ihtiyacı olan çocuk, engelli ve yaşlılar ile sosyal hizmetlere ihtiyacı olan kişilerin bedel ödemeyeceği hükme bağlanmıştır. Bu vatandaşların mağdur olmamaları için gereken önlem de kanun koyucu tarafından alınmıştır. Dava konusu kuralda öngörülen "30 liralık" meblağ idari veya adli ceza niteliğinde değildir. Bu nedenle de iptal talebinin reddi gerekir"